Ortodoncja
Ortodoncja – co to jest?
Na różne wady zgryzu cierpi większość polskiej populacji. Niekiedy są one uwarunkowane genetycznie, częściej jednak są wynikiem nieprawidłowych nawyków, dysfunkcji, a także przedwczesnej utraty zębów. W tych wszystkich przypadkach z pomocą przychodzi ortodoncja, która zajmuje się leczeniem zarówno dzieci, jak i dorosłych, dysponując metodami pozwalającymi nie tylko na poprawę wyglądu pacjenta, ale znaczne zwiększenie jego jakości życia.
Ortodoncja – rodzaje zabiegów
Leczenie ortodontyczne prowadzone jest z wykorzystaniem aparatów ruchomych (głównie u dzieci) lub stałych. W naszej klinice wykonawstwo aparatów ruchomych jest znacznie przyspieszone dzięki bezpośredniemu sąsiedztwu laboratorium protetycznego. Pozwala to również na aktywną współpracę ortodonty i technika dentystycznego na wszystkich etapach leczenia. Aparaty stałe wykonywane są z użyciem zamków metalowych lub ceramicznych. Stosujemy także systemy zamków samoligaturujących (np. Damon), co zwiększa estetykę, ale przede wszystkim ułatwia higienę i przyspiesza proces leczenia. Nowością w naszej klinice jest coraz bardziej popularna technika 3D Smile, która pozwala na leczenie ortodontyczne za pomocą przezroczystych szyn nakładanych na zęby, bez konieczności przyklejania zamków.
Ortodoncja – przebieg zabiegu
Przed rozpoczęciem leczenia ortodonta wykonuje zdjęcia zewnątrzustne i wewnątrzustne pacjenta oraz pobiera wyciski. Wykonywane jest również zdjęcie cefalometryczne. Na podstawie zebranej dokumentacji i modeli opracowany zostaje plan leczenia, który musi zatwierdzić pacjent. Następnie lekarz zakłada odpowiedni aparat i przekazuje pacjentowi zalecenia dotyczące utrzymania prawidłowej higieny lub ewentualnych aktywacji aparatu w domu. Na kolejnych wizytach ma miejsce kontrola procesu leczenia.
W metodzie 3D Smile pacjent otrzymuje szynę nakładkową, którą nosi do kolejnej wizyty kontrolnej. Zwykle leczenie wymaga kilkunastu szyn, które w szybkim tempie nadają idealny kształt łukom zębowym.
Ortodoncja – wskazania i przeciwwskazania
Do leczenia ortodontycznego kwalifikują się wszyscy pacjenci z wadami zgryzu w każdej z płaszczyzn (tyłozgryz, przodozgryz, zgryz krzyżowy, zgryz przewieszony, zgryz otwarty, zgryz głęboki) oraz wadami zębowymi (stłoczenia, rotacje, przemieszczenia, przechylenia, wysunięcia, wtłoczenia). Ortodonci zajmują się również kompleksowymi przypadkami, np. pacjentami z wadami wrodzonymi, u których występują liczne problemy ortodontyczne.
Specyficzne wskazania do leczenia zespołowego ortodontyczno – chirurgicznego to sprowadzanie do łuku zębów zatrzymanych w kości (patrz: chirurgia stomatologiczna). Ortodonta może też współpracować z lekarzem periodontologiem, przede wszystkim poprzez leczenie stłoczeń, które często są przyczyną niewłaściwej higieny i chorób przyzębia.
Leczenie ortodontyczne u dzieci zwykle zaczyna się na krótko przed wejściem w fazę tzw. skoku wzrostowego, aby wykorzystać wzrost kości do szybkiego przemieszczania zębów. Wcześniejsze leczenie zwykle nie przynosi znacznych efektów, za wyjątkiem kompleksowych wad, kiedy wskazana jest zindywidualizowana wielospecjalistyczna opieka nad dzieckiem. Ważnym, choć względnym przeciwwskazaniem do założenia aparatu jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej, ponieważ aparat ortodontyczny predysponuje do zwiększonego odkładania się płytki nazębnej, co w przypadku niewłaściwego oczyszczania może być przyczyną próchnicy i zapaleń dziąseł. Leczenie ortodontyczne jest też przeciwwskazane przy obecności nieustabilizowanego zapalenia przyzębia, zwłaszcza, gdy zęby mają być przesuwane do przodu. W skrajnych przypadkach może spowodować to znaczne odsłonięcie szyjek (recesje), a nawet wypadnięcie zębów.
Ortodoncja – najczęstsze pytania
Jak długo w ciągu dnia dziecko musi nosić aparat ruchomy?
Zalecenia co do czasu noszenia aparatu są indywidualne i przekazywane pacjentowi bezpośrednio przez lekarza. Zależą bowiem od rodzaju aparatu, rodzaju wady, a także od predyspozycji dziecka. Nie mniej ważne jest nastawienie dziecka do leczenia. Najczęściej wykonywane aparaty ruchome wymagają zwykle noszenia przez 12 – 14 godzin, co w praktyce odpowiada zakładaniu na noc i noszeniu przez kilka godzin w ciągu dnia. Bardzo ważne jest, aby kontrolować przyleganie aparatu do zębów dziecka zgodnie z zaleceniami ortodonty, przede wszystkim w nocy – aparat tylko lekko włożony do jamy ustnej nie wywiera żadnego działania na zęby.
Czy istnieje jakaś górna granica wieku, do której można zakładać aparat?
Obecnie nie ma żadnych przeciwwskazań do leczenia ortodontycznego osób dorosłych. Należy się oczywiście liczyć ze specyfiką tego leczenia. Zasadniczo mogą wystąpić 2 sytuacje. U większości osób kość jest dobrze zmineralizowana i twarda, co powoduje trudności w przesuwaniu zębów w łuku. Nie jest to przeszkodą w leczeniu, ale może znacznie je spowolnić. Z drugiej strony ortodonta nie będzie przykładał do zębów dużych sił ze względu na ograniczone w starszym wieku zdolności regeneracyjne kości, która musi zdążyć się odbudować podczas przesuwania zęba. Druga sytuacja to osoby z ustabilizowanym zapaleniem przyzębia, u których leczenie ortodontyczne jest możliwe we współpracy z periodontologiem, jednak ze względu na zanik kości zęby przemieszczają się szybciej i ortodonta musi zachować dużą ostrożność, aby nie doprowadzić do ich rozchwiania i utraty.
Jakie są zalecenia po zabiegu?
Najczęstszym zaleceniem po leczeniu zachowawczym jest unikanie jedzenia i picia przez 1 – 2 godziny po zabiegu, aby pozwolić materiałowi użytemu do odbudowy na trwałe i szczelne związanie się z zębem. Przez ten krótki czas po opuszczeniu gabinetu przez pacjenta w wypełnieniu zachodzą reakcje chemiczne, które są kluczowe dla zapewnienia mu doskonałej wytrzymałości. Później można powrócić do normalnego trybu życia. Oczywiście jeśli wypełnienie w jakiś sposób przeszkadza, na przykład nieprawidłowo kontaktuje podczas jedzenia lub zaciskania zębów, a także gdy pojawia się ból na nagryzanie, należy niezwłocznie zgłosić się do stomatologa celem korekty wypełnienia.
