Stomatologia dziecięca
Stomatologia dziecięca – co to jest?
Opieka stomatologiczna nad dziećmi jest pod wieloma względami kluczowa dla zachowania zdrowych zębów do końca życia. Pierwsza wizyta dziecka u dentysty powinna mieć miejsce już w pierwszym roku życia dziecka, tak aby oswoiło się z gabinetem stomatologicznym i nabrało zaufania do lekarza. Regularne wizyty kontrolne mogą zapobiec rozwojowi próchnicy i innych chorób zębów i jamy ustnej, ponieważ pozwalają na błyskawiczne reagowanie w przypadku najwcześniejszych zmian. Lekarz udziela również porad i zaleceń odnośnie higieny, diety i walki ze szkodliwymi nawykami u dziecka, które w przypadku zignorowania mogą stać się przyczyną nie tylko próchnicy czy zapaleń dziąseł, ale także wad ortodontycznych, wymagających często wieloletniego, uciążliwego leczenia.
Leczenie zębów mlecznych jest niezwykle ważne, gdyż mimo że są w jamie ustnej przez krótki czas, to wpływają na swoich następców. Ich znaczna destrukcja lub przedwczesne usunięcie powoduje nieprawidłowe wyrzynanie się zębów stałych, które mamy już do końca życia. Zapewnienie dziecku profesjonalnej opieki stomatologa od najmłodszych lat sprawia, że małemu (a później i starszemu) pacjentowi gabinet nigdy nie kojarzy się z bólem i kosztownymi zabiegami.
Stomatologia dziecięca – rodzaje zabiegów
Najistotniejsze leczenie w stomatologii dziecięcej to profilaktyka – regularne czyszczenie zębów, aplikacja preparatów fluorkowych, które wzmacniają szkliwo i chronią przed próchnicą, a także lakowanie bruzd w bocznych zębach, gdzie zazwyczaj gromadzą się bakterie i powstają głębokie ubytki. W przypadku pojawienia się próchnicy w zębach mlecznych lub stałych stomatolog dziecięcy wykonuje typowe zabiegi zachowawcze (patrz: stomatologia zachowawcza). Przy konieczności leczenia endodontycznego w zębach mlecznych zwykle stosuje się do wypełnienia kanałów materiały ulegające stopniowej resorpcji, czyli zanikowi, aby nie zaburzały procesu naturalnego wypadania tych zębów.
Specyficzne dla leczenia stomatologicznego u dzieci jest zaopatrywanie urazów zębowych, które są bardzo częste w okresie rozwoju psychomotorycznego. O ile w przypadku zębów mlecznych ratowanie zęba za wszelką cenę nie jest szczególnie istotne, o tyle dla zębów stałych stomatolog dziecięcy jest w stanie zrobić wiele, łącznie z uratowaniem zęba całkowicie wybitego z zębodołu. U dzieci rozwój korzeni zębów nie jest jeszcze zakończony, co pozwala na wykorzystanie naturalnych zdolności regeneracyjnych i „przywrócenie zęba do życia”.
Warto podkreślić, że stomatolog dziecięcy jest dla małego pacjenta „dentystą pierwszego kontaktu”. W związku z tym, w razie konieczności, może wykonać zabieg nieskomplikowanej ekstrakcji zęba (patrz: chirurgia stomatologiczna) czy leczenie choroby przyzębia (patrz: periodontologia). Oczywiście każdy stomatolog dziecięcy w naszym gabinecie jest w stałym kontakcie z lekarzami innych specjalności, dzięki czemu może skierować szczególnie wymagającego pacjenta do odpowiednich specjalistów.
Stomatologia dziecięca – przebieg zabiegu
W stomatologii dziecięcej najważniejsza jest pierwsza wizyta – tzw. adaptacyjna, podczas której lekarz nie przeprowadza żadnych zabiegów, a jedynie oswaja dziecko z gabinetem, pokazuje różne narzędzia używane do oglądania jamy ustnej, tak aby zredukować do minimum lęk przed leczeniem. Na kolejnych wizytach, w zależności od współpracy dziecka, wykonuje się zabiegi profilaktyczne. Na koniec każdej wizyty dziecko może liczyć na nagrodę 🙂
Jeśli wymagane jest leczenie próchnicy lub innych zmian w obrębie zębów, zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, aby mały pacjent ani przez chwilę nie odczuwał bólu. U starszych dzieci możliwe jest założenie koferdamu (patrz: stomatologia zachowawcza), co zapewnia komfort zarówno lekarzowi, jak i dziecku.
Stomatologia dziecięca – wskazania i przeciwwskazania
Wizyty u stomatologa dziecięcego są wskazane już od najmłodszych lat, bez względu na to, czy dziecko skarży się na dolegliwości w jamie ustnej czy nie, gdyż wczesne reagowanie i zapobieganie rozwojowi próchnicy jest podstawą opieki stomatologicznej. Oczywiście leczenie wszystkich nagłych stanów, jak ból zęba, uraz czy dolegliwości ze strony dziąseł należą do zakresu działań stomatologa dziecięcego.
Stomatolog dziecięcy zajmuje się podstawowym leczeniem stomatologicznym u dzieci. Jednak w przypadku dzieci obciążonych chorobami ogólnymi, czy też wadami rozwojowymi (np. rozszczep wargi, podniebienia) lub genetycznymi (np. przedwczesna utrata zębów w wyniku ich nieprawidłowego rozwoju) niezbędna jest współpraca specjalistów z wielu dziedzin stomatologii (np. chirurgia, ortodoncja, protetyka). Nie jest to jednak przeciwwskazanie do wizyty u stomatologa dziecięcego. Jest on bowiem wtedy lekarzem pierwszego kontaktu i to on decyduje o ewentualnej konsultacji z innymi specjalistami, aby razem z nimi prowadzić profesjonalne, zespołowe leczenie.
Stomatologia dziecięca – najczęstsze pytania
Co zrobić, gdy dziecko boi się stomatologa?
Najważniejsze to nie nastawiać dziecka negatywnie przed wizytą stomatologiczną. Czasy się zmieniły i obecnie lekarz zrobi wszystko, aby zdobyć zaufanie małego pacjenta. Rodzice powinni utwierdzać u swojego dziecka wizerunek stomatologa dziecięcego jako lekarza pierwszego kontaktu, który tylko ogląda i czyści ząbki, aby były zdrowe. Warto dać też dziecku dobry przykład i samemu dbać o higienę jamy ustnej i regularnie odwiedzać dentystę!
Czy zęby mleczne trzeba leczyć? Przecież i tak wypadną…
Zdecydowanie trzeba dbać o zęby mleczne, ponieważ odgrywają one ogromną rolę w kształtowaniu się uzębienia stałego. W kościach szczęk u dziecka tuż nad korzeniami zębów mlecznych znajdują się zawiązki zębów stałych, tak więc każde uszkodzenie „mleczaka”, zarówno w wyniku urazu, jak i przez próchnicę, może oddziaływać na przyszły ząb stały i spowodować zaburzenia jego wyrzynania lub nieprawidłową budowę. Przedwczesna utrata zębów mlecznych bardzo często skutkuje wyrzynaniem się zębów stałych w niewłaściwych miejscach, przedwcześnie lub zbyt późno, a luki w uzębieniu powodują przemieszczanie się zębów, co skutkuje stłoczeniami lub bardziej skomplikowanymi wadami ortodontycznymi. Można zatem śmiało stwierdzić, że zachowanie zdrowych zębów mlecznych może zapobiec konieczności kosztownego leczenia ortodontycznego w przyszłości.
